Reacties van Reizigers door de Wereldfilosofie
(2022-23)
Edith: “Ik kan iedereen aanraden om de filosofische jaargang te volgen. Het is een cadeautje aan jezelf.”
Afke: “Mijn man en ik waren niet meer te stoppen, we konden samen fijn discussiëren en hebben er veel van geleerd.”
Bart: “De wijsgerige jaargang raad ik een ieder aan, want je kunt er alleen maar wijzer van worden.”
Gerard: “Wat ik hoopte is gebeurd: meer kennis van de wijsgerige tradities in hun context.”
Petra: “Er ging een wereld open.”
Sandra: “Het meest interessante vond ik die andere manieren van denken, en hoe Peter je daarin meeneemt.”
Dorus: “Mijn bewustzijn en denken zijn aangescherpt en ik heb mijn “zelf” beter leren kennen.”
Nitish: “Begrijpen waarom mensen denken zoals ze denken èn zelf structureel leren nadenken, dat is de Jaargang.”
Binnenkort zal ik deze 'citaten uit reacties' wat uitgebreider weergeven. Hieronder nog wat recensies van eerdere Jaargangen,
(2020-21)
Door de corona-crisis hebben we ons niet laten stoppen. We gingen (voor het grootste deel) online verder.
En hoe is dat bevallen?
Ad: "Een echte verrijking!"
Ik ben blij dat ik [samen met mijn dochter Jenna] heb deelgenomen en dat ik - na mijn eerdere deelname in 2017 aan de cursus Chinese filosofie en Boeddhisme - nu ook kennis heb kunnen maken met de Indiase filosofie en met het denken in de Islamitische wereld en Afrika. Ik heb me voor het eerst in vele jaren ook weer eens verder verdiept in de westerse filosofie en heb de grote lijn in de ontwikkelingen daarbinnen beter in beeld. Ik vind het erg leuk om nu een globaal overzicht te hebben van de wereldfilosofie en hoe de verschillende denktradities zich tot elkaar verhouden. Vooral het uitwerken van mijn archè ‘vrijheid’ als een loskomen van je eigen beperkende gedachtenwereld gaf mij wellicht het belangrijkste inzicht. Een echte verrijking!
Jenna: "De Wijsgerige Jaargang geeft nieuwe manieren van denken!"
Het is alweer bijna een jaar geleden dat ik besloot voor een tussenjaar te gaan en deel te nemen aan de wijsgerige jaargang. Mede door de kennismaking met allerlei verschillende filosofieën en manieren om naar de dingen te kijken en door meditatie, zelfreflectie en het zelf nadenken met de nieuwe perspectieven in mijn achterhoofd kan ik de dingen nu anders zien. Nieuwe manieren van denken zijn erg relativerend en geven een zekere mentale ruimte die ik eerst niet had. Ik heb het gevoel dat ik nu zekerder en positiever in het leven sta en ik heb dit jaar een diep vertrouwen in mijn intuïtie ontwikkeld. Ik denk dat de acceptatie en omarming van verandering een zeker plezier en vertrouwen in het leven met zich meebrengt die op geen enkele andere manier bereikt kan worden. Door mijn interesses en intuïtie te volgen dit jaar ben ik ook zekerder over wat ik wil doen en heb ik een studie gevonden die ik echt heel leuk vind en waar de interesses, tot mijn verbazing, samenkomen. (Jenna heeft besloten game-design te gaan doen en “dat heeft veel meer met filosofie te maken dan je zou denken!”)
Claudia: "Ik heb ontdekt dat ik leren leuk vind!"
De ontdekking in deze leergang is dat ik wil leren. Dat bleek ook mijn archè te zijn. Leren en kennis vergaren in allerlei vormen en manieren. Leren wat geschiedenis en cultuur je kunnen vertellen en wat je daar mee kunt doen. Leren over hoe ik het in het leven sta en wat ik daar mee wil doen. In mijn werk op een andere manier suggesties en adviezen mee geven, niet zwart of wit maar alle tinten grijs. Wat ik vooral geleerd heb is om heerlijk te filosoferen en dat het niet uitmaakt hoe jij of de mensen om je heen daarover denken. Je gaat met elkaar in gesprek en je neemt mee wat jij als een eyeopener ziet en wat je kan toepassen in je leven of je manier van denken. Ik vond het vooral heel verrassend waar een filosofisch of wijsgerig jaargang uit bestaat. De verdiepingsdagen die je net een ‘level’ verder konden brengen en dat het fijn was om er dan wat langer mee bezig te zijn en meer kennis van te krijgen. In het gezelschap van anderen en door de manier van lesgeven heb ik erg genoten van dit filosofische jaar.
Rita: "Brein-activering en praktische toepassingen!"
Wat begon als een activiteit om mijn brein actief te houden tijdens een vervelende periode in mijn leven heeft mij kennis opgeleverd en inzicht in mijn archè. In het begin worstelde ik nogal met mijn energie en gaandeweg de jaargang kreeg ik inzichten dank zij “het midden” van Aristoteles. Met de zienswijzen uit de Chinese filosofie voelde het voor mij als een thuiskomen en was ik al gauw weer de “oude”. Ik heb veel geleerd, vooral van de filosofische context in de diverse culturen en dit kan ik zeker ook toepassen in het onderwijs. Nu wil ik in ieder geval de westerse filosofie opnieuw doen, om zo dit jaar ook echt in zijn geheel te kunnen afronden. Mijn archè was ‘ in balans komen’ en dat is gaandeweg ook gebeurd.
Judith: "Ik ben meer bewust, oordeel minder snel en heb meer contact met mijn innerlijke bron!"
Ik heb tijdens “Reis door de Wereld-Filosofie” drie lessen geleerd: Ik ben me er meer bewust van geworden dat ik minder snel hoef te oordelen- en veroordelen. Daardoor kan ik beter ontdekken wat er achter iets zit. Ik ben me meer bewust geworden dat ik minder impulsief en meer vanuit mijn innerlijke bron kan reageren. Hierdoor krijg ik meer ruimte voor mijzelf en kan die ook aan anderen bieden om samen een dialoog aan te gaan. Ik ben me meer bewust van het nut en de noodzaak van rust en regelmaat. Dit inzicht biedt perspectief voor een gebalanceerd leven. Mijn archè is vertrouwen en daar heb ik aan kunnen werken!
Desiree: "Voor mij werkte het als een therapie! Ik ben thuis gekomen."
"De wijsgerige jaargang heeft heel veel voor mij betekend, meer dan ik onder woorden kan brengen. Het heeft voor mij een therapeutische werking gehad en dat werkt nog steeds door. Dit wijsgerige jaar kwam in mijn leven op het juiste moment. Precies zoals het naar mijn gevoel moest gaan: beginnen en dan verwarring, verstilling, verwondering, verrijking, verandering ... Ik heb de Wijsgerige Jaargang dan ook daadwerkelijk ervaren als een filosofische therapie. Wat voor mij van belang is, is dat ik mezelf heb leren doorgronden. Ik heb de oorsprong van dingen leren kennen en dat heeft intrinsiek een beweging in gang gezet. Ik ben thuisgekomen bij mezelf." (Desirée ontwikkelde tijdens dit Wijsgerige Jaar haar archè 'Vertrouwen' en kreeg prompt een wel heel passende baan aangeboden) 😊
P.S. van Peter: Wat hier 'de eigen archè' wordt genoemd, is wat Jaargangers ontdekken vanuit een dialoog met de verschillende wijsgerige tradities, met elkaar en met de docent: je leert waar het voor jou om draait. Dat geeft je geen eenduidig antwoord op een vraag, maar neemt je mee in een eigen onderzoek. Zo leer je dat het niet draait om 'een doel', maar om zingeving, en hoe doe je dát? Dáár draait het om in de Wijsgerige Jaargang! Als je verder leest kun je zien hoe anderen dat ervaren hebben ..
Terugblik op DE WIJSGERIGE JAARGANG 2019-2020
Een van de mooiste reacties vond ik die van Marianne: "Elke week kwam ik vanuit Antwerpen naar de Wijsgerige Jaargang in Den Haag omdat er nergens in de verdere omgeving zoiets als dit bestaat. Ik had geen les willen missen. Ook de verdiepingsdagen vond ik bijzonder leerzaam en verrijkend."
Anniek: "Ik heb dit jaar veel nieuwe inzichten, kennis en inspiratie opgedaan. Zoveel filosofen ontdekt waar ik meer van wil weten en me in wil verdiepen. Dat gevoel van verwondering en honger naar kennis was ik kwijt. De Wijsgerige Jaargang heeft me geholpen los te komen van vastgeroeste gedachten en zaken anders te bekijken. Dit jaar filosofie en filosoferen heeft me opnieuw verwondering gebracht: Hoe zit het in elkaar? Ik heb ook antwoord gekregen op vragen als: Wie ben ik? Wat wil ik? Hoe kan ik dat bereiken? “
Caroline: “Ik begrijp nu beter wat filosofie is, hoe dat in de verschillende delen van de wereld is ontstaan, wat de betekenis daarvan zou kunnen zijn en hoe ik dat in mijn leven kan toepassen. Ik heb in de jaargang verschillende wijsgerige brillen aangereikt gekregen om naar mezelf en de wereld te kijken. Met behulp van het wijsgerig kompas kon ik vanuit die verschillende perspectieven ook goed bepalen wat vooral voor mij zinvol is en wat ik daarmee in mijn leven wil bereiken. Peter nam me mee in de wijsgerige wereld aan de hand van een mooie combinatie van filosofische kennis en persoonlijke ervaring. Hij daagde me uit bewust stil te staan bij zeer verschillende wijsgerige vragen. Met zijn wijsgerige kompas maakt hij de veelheid aan filosofische inzichten overzichtelijk en behapbaar en stimuleerde mij om kritisch na te denken en wijsgerig in het leven te staan.”
Jeanet: “Mijn komst naar de filosofie cursus was ingegeven door een ‘meer willen weten’ van de Westerse filosofie, een behoefte aan kennis (logos). Voor het feit dat er andere filosofieën bestonden dan de Westerse, had ik me niet eerder geïnteresseerd. Maar gaandeweg bleek dat ik niet op zoek was naar de logos maar naar de eros in de filosofie en dat juist die niet-Westerse filosofieën daar veel meer in te bieden hebben dan de logos-georiënteerde Westerse filosofie. Op de verdiepingsdag in oktober waar we spraken over onze archè bedacht ik mij dat het dus eigenlijk om ‘liefde’ ging. In de reis door de filosofie heb ik een schat aan inspiratiebronnen gevonden die ik in de toekomst graag nader wil gaan bestuderen en doorvoelen in mijn verdergaande zoektocht naar ‘de liefde’.”
Marianne: “In het verleden ben ik regelmatig naar een filosofische dag geweest met sprekers, filosofen van deze tijd. Door deze dagen merkte ik dat ik weinig kennis had van de oude klassiekers. Ik heb gekozen voor de Wijsgerige Jaargang omdat ik wilde weten wat de samenhang is tussen de verschillende filosofieën, wat zijn de overeenkomsten en wat zijn de verschillen? Ik had het idee kennis te vergaren over de verschillende filosofen, maar ik had nog geen idee van wat dat voor mijzelf zou gaan betekenen. Zo ben ik begonnen aan MIJN reis die mij uit mijn grot heeft gevoerd, zodat ik oude patronen kon loslaten en ik meer rust heb gekregen door deze combinatie van filosofie en meditatie."
Truus: "Wat begon als 'een cursus filosofie' is voor mij inderdaad een wereldreis geworden in de zin van ontdekken van nieuwe “werelden” vol kennis en inzicht vanuit heel verschillende achtergronden en denkwijzen. Deze nieuwe werelden hebben veel te bieden en zijn aanvullend op ons Westerse perspectief, een waardevolle ontdekking voor mij die mij meer wereldburger maakt dan ik was. Daarnaast heb ik ook als persoon ook veel van de reis geleerd. Dankzij de kennismaking met de en mijn archè ontstond focus en verdieping in het denken over de verschillende stromingen. Dit heeft me verder geholpen bij het systematisch denken in de zin van meer doordenken over wat mijn vraag eigenlijk is en wat de achtergronden of denkrichtingen zijn die een rol (kunnen) spelen. Ik merk dat ik dit ook steeds meer ga toepassen bij het lezen van kranten/ boeken en in gesprekken. Ook heb ik meer aandacht voor de rol van intuïtie en gevoel gekregen, naast het denken bij overwegingen en besluiten nemen. Dat helpt om ruimte te nemen, maar ook bij het ruimte geven. Al met al een zeer zinvolle reis, inspannend en vol indrukken, waar ik regelmatig aan terug zal denken en terug zal grijpen op verworven inzichten en hopelijk nog veel nieuwe inzichten aan zal ontlenen."
Enige reacties van Jaargangers (2018-19) op de vraag: wat vond je van de Wijsgerige Jaargang?
Monica, wat heeft de Wijsgerige Jaargang jou gebracht?
In de eerste plaats veel plezier! Daarnaast heeft het mijn wereld zo veel groter gemaakt. Ik heb niet meer het gevoel dat ik in een smal tunneltje loop, maar op een grote vlakte. Het samen denken doorbreekt mijn eigen eenzaamheid en geeft een verbondenheid met de wereld. Het bracht mij natuurlijk ook veel meer kennis, maar vooral ook interesse in de filosofie. De westerse filosofie spreekt mijn ratio aan, de oosterse filosofie ook mijn lichamelijk ervaren. Ook mijn eigen studie in kunstgeschiedenis is aangevuld. Kunst zie ik nu als een uiting van de tijd en dus ook van de filosofie van een tijd. Kunst is in feite visuele filosofie. Aan de universiteit van Leiden deed men daar niet aan, daar zag men kunst als een op zichzelf staand iets. Ik heb het verband altijd gemist. Door de Wijsgerige Jaargang zie ik zo veel meer verbanden!
Ilse, wat vond je van de lessen tijdens de Wijsgerige Jaargang?
De lessen waren zo inspirerend dat ik ze al miste wanneer ze een keer door een vakantieweek uitvielen. Hij vertelt boeiend en ondersteunt zijn verhaal steeds door prachtige power point presentaties van kunstwerken uit culturen die bij de verschillende filosofische stromingen passen. Bij de lessen voel je je echt op je gemak, ook omdat hij iedereen gelijk behandelt, onafhankelijk van je voorkennis. De jaargang wereldfilosofie heeft mij een dieper inzicht gegeven, niet alleen in de filosofische stromingen zelf maar ook in wat voor mij persoonlijk belangrijk is. Door het leeswerk, de opdrachten en de feedback zag ik beter hoe ik zelf in het leven sta en ontdekte ik mijn 'levensdoel'. De verdiepingsdagen waren als aanvulling bijzonder waardevol. Door die middagen ga je veel meer van filosofie begrijpen en is ook je eigen bijdrage belangrijk. Ook hier is de sfeer heel prettig en ontspannen zodat je je er helemaal thuis voelt.
Miranda, wat vond je van het geheel van de Jaargang?
Het was fantastisch! De Wijsgerige Jaargang heeft mij op het gebied van de persoonlijke ontwikkeling heel veel geboden. Ook de combinatie met kunstgeschiedenis is echt geweldig. Het is en blijft steeds interessant omdat de reis door de Wereldfilosofie steeds weer, elke les opnieuw, een gevarieerd beeld geeft van wat filosofie is.
Bianca wat vond je er nu van?
De Wijsgerige Jaargang heeft mij veel nieuwe inzichten gebracht. Voor mij was het vergroten van mijn kennis en het verruimen van mijn blik het doel. Daarnaast wilde ik mijzelf uitdagen om anders te observeren. Alle doelen zijn ruimschoots bereikt. Ik heb genoten van de verhalen, de achtergronden en de geschiedenis. Ik ben verrast door de vele verbanden en verschillen. Het idee van het 'samenwerken vanuit verschillen' is iets waar ik heel nieuwsgierig naar ben geworden. Hier wil ik zeker verder nog iets mee doen.
Een bloemlezing uit vroegere reacties
Ad: Had ik eens het idee dat filosofie saai is en zweverig? Niets daarvan! De Wijsgerige Jaargang biedt je een unieke kans om kennis de maken met de ideeëngeschiedenis van het Westen en het Oosten. Via de westerse filosofie maak je kennis met de ideeën die onze westerse beschaving hebben gevormd. Het laat ons zien dat wij staan op de schouders van grote filosofen die de bril hebben gevormd waarmee wij ook nu nog de wereld om ons heen bekijken. Door kennis te maken met oosterse denktradities ontdek je dat de westerse kijk op de dingen niet vanzelfsprekend is en dat de wereld door een oosterse bril er heel anders uit kan zien. Nieuwsgierig? Doe mee met de Wijsgerige Jaargang en zie de wereld eens vanuit een ander perspectief.
Lex: 'Wat voor mij aanvankelijk een manier was om de ‘pensioenpuberteit’ door te komen, werd een doorgroei naar pensioenvolwassenheid in activiteiten en denken. Inzicht in mijzelf bleek een van de belangrijkste elementen om een balans te vinden en te houden in het leven. Hierdoor heb ik een persoonlijke groei doorgemaakt en bovendien heb ik er plezier in gehad. Daarnaast bracht het mediteren rust, nieuw bewustzijn en een andere beleving. Erg goed was de wekelijkse feedback! Met name de reacties op het huiswerk waren altijd weer onderbouwd en met nieuwe vragen werd ik aan denken gezet. Het was een enorme inspiratie!'
Stella: Ik heb de hele jaargang heel zinvol en boeiend gevonden. Mijn doel: een breder kader krijgen is meer dan ik verwacht had, bereikt. Ik heb genoten van alle bijeenkomsten. Met name de oosterse filosofieën hadden mijn interesse en aan het opsteken van kennis daarover is boven verwachting voldaan.
Evelien: Ik heb heel veel geleerd. Gisteren b.v. kon ik aan een collega een schilderij uitleggen dat in een vergaderzaal hing, met een Boeddha die (weet ik nu) het handgebaar van het in beweging zetten van het wiel maakte. Bedankt voor alles!
Lenie: Ik heb veel geleerd wat ik ook in de praktijk kon gebruiken en je hebt me veel stof tot nadenken gegeven! Maar dan ook zo dat dit in belangrijke mate aansluit bij mijn eigen denk- en belevingswereld. Zo zag ik dat het 'zelf' in relatie staat tot anderen, dat er een verbondenheid is.
Rian: Sinds 2015 doe ik, in stappen, de Wijsgerige Jaargang bij Peter. Het is en blijft zeer interessant en Peter kan de filosofie heel concreet en praktisch maken naar alledag. Top.
Camille: De jaargang geeft je een brede blik in de wereldfilosofie en legt het verband met je eigen persoonlijke ontwikkeling. Het is een cursus waarin je vanzelf de dagelijkse praktijk en je levensvragen (groot of klein) gaat tegenkomen. Ook raakt de jaargang regelmatig andere terreinen zoals cultuur en (kunst-) geschiedenis. Je hebt zelf de vrijheid wat je aan tijd en energie in de jaargang stopt en dus ook om er uit te halen wat er in zit. En dat is meer dan je van tevoren denkt! De jaargang zet je aan het denken. Voor mij werd de jaargang vergoed door mijn werkgever. De jaargang heeft bijgedragen aan mijn persoonlijke interesse en ontwikkeling, maar ook heb ik haar regelmatig kunnen betrekken op mijn werksituatie en is mijn perspectief op mijn werkgebied (HRM) hierdoor verdiept.
Han: Het volgen van de jaargang filosofie kan ik van harte aanbevelen. De Jaargang laat de groei van het denken van de mens en ontwikkeling van de filosofie zien in de loop van duizenden jaren. De verschillen tussen de grote denkers en hun worsteling naar de persoonlijke “waarheid” hebben we ervaren als een eyeopener en een stimulans om hierover na te denken. Hierin werden we steeds aangespoord door Peter van Hooft, die de geschiedenis in relatie bracht tot de zelfontwikkeling om zo “wijzer” te worden. Ik heb het als een absolute verrijking voor mijn eigen ontwikkeling als mens ervaren.
Trix: Leuk en heel boeiend om zo eens door de geschiedenis te ‘wandelen’. Ik heb veel geleerd en werd me ervan bewust hoeveel er eigenlijk in onze cultuur verankerd ligt. Peter is een fijne docent, heeft oog voor iedere individuele cursist en geeft ruimte. De verdiepingsdagen gaven een waardevolle verbreding en verdieping van de stof.
Marieke: 'Wat ik boeiend vond was dat de lesstof inzicht geeft in hoe omgevingsbepalend waarden en normen kunnen zijn en het was heel goed om eens te zien hoe ik, zonder er weet van te hebben, beïnvloed ben in mijn perceptie. Ik ben me er nu meer bewust van hoe ik zo tegen de dingen aankijk.'
Jerry: 'Doordat niet alleen kennis werd overgedragen, maar ook manieren werden aangedragen waardoor je dit kon gaan toepassen in je eigen leven, heeft het mijn verwachting overtroffen. Door de interessante stof, maar vooral ook door de docent. Met actuele voorbeelden, leesstof uit zijn eigen boekenkast, besmettelijk enthousiasme en stap-voor-stap opgebouwde ‘opdrachten’ voor thuis, is het lastig om m’n enthousiasme voor filosofie te beperken tot een jaar. Ik ben bang dat ik de rest van m’n leven ‘verslaafd’ blijf.'
Henk: 'De Wijsgerige Jaargang heeft mij geholpen bij het identificeren en verwoorden van mijn persoonlijke (levens-)doel. Ik werd m.n. door het huiswerk 'gedwongen' tot denkwerk en persoonlijke interpretatie van de lesstof. Terugkijkend is het een geweldig jaar geweest waarin ik veel heb geleerd. Vandaar dat ik de Wijsgerige Jaargang van harte wil aanbevelen. 4000 jaar zoeken naar wijsheid in 34 boeiende lessen. Of ik tot wijsheid ben gekomen, weet ik niet, maar mijn voorraad gesprekstof is met minimaal 200 jaar verlengd. Alle lof voor de docent. Er werd nooit een waardeoordeel gegeven, geen goed of fout. Wel werd ik gestimuleerd om er iets van te vinden, volgde er een aanwijzing, een aanvullende invalshoek of interessante leesstof. Never a dull moment, 34 lessen lang! Ik heb er met volle teugen van genoten.'
Floor: 'Tijdens een lange reis door Australië stond in de boekenkast van de camping het boek ‘De wereld van Sofie’. Mijn eerste kennismaking met filosofie. Razend interessant, maar weer thuis gekomen zakte dit onderwerp snel naar de achtergrond. Totdat ik bij de Volksuniversiteit een cursus aangeboden zag over dit onderwerp. Wereldfilosofie. Een jaar lang. Toegankelijke filosofie, dichtbij huis, in de avonduren en betaalbaar. Ik ben aan de cursus begonnen en ben steeds enthousiaster geworden. Ik verwonder mij vooral over het idee dat mijn persoonlijke vragen over het leven en de samenleving al honderden en zelfs duizenden jaren eerder zijn gesteld. De oude wijsgeren stellen vragen die nog steeds actueel zijn. Vragen als: Hoe te leven? Hoe samen te leven? Wie ben ik? Hoe te handelen? Wat kunnen we weten? Door deze vragen tijdens de cursus te overdenken heb ik mijn eigen denken kunnen bezien en positief kunnen veranderen. Peter heeft de juiste vragen weten te stellen, de thuisopdrachten op mijn ontwikkeling afgestemd en mij zodanig begeleid dat de geschiedenis van de diverse filosofische tradities persoonlijk voor mij werden gemaakt. Ik heb nieuwe stappen in mijn leven durven zetten die beter aansluiten op mijn persoonlijkheid. Het vlammetje dat is ontwaakt in de woestijn van Australië is vergroot naar fijn brandend vuurtje. Dit vuurtje ga ik zeker brandende houden door meer filosofie en wijsbegeerte toe te passen in mijn dagelijkse leven.